گزارش دیگری از سلسله تخریب های جنگل های باستانی شمال

 در  منطقه حفاظت شده البرز مرکزی 

این بار شمشادستان های  صلاح الدین کَلا

قطعات پازل تخریب جنگل های باستانی شمال زمانی که کامل شود ، دیگر اثری از این جنگل ها ی حیاتی باقی نمانده و  بجای آن   چیزی جز حسرت برای ایرانیان  و  جهانیان و  شرمساری ابدی برای مسببین این تخریب ها بر جای نخواهد گذاشت .

گزارش از کانون دیده  بانان زمین : نسرین دخت خطیبی و فرشته موثق نژاد – اردیبهشت و خرداد 1387

دیگر همکاران : مینا محبوبی – طاهره ابوطالبی

•  صلاح الدین کَلا   نام یکی از پنج سر جنگل داری  نوشهر (صلاح الدین کلا - خیرود کنار - گلندرود - عیمود  - کجورکه در پول مستقر است )

• صلاح الدین کَلا  نام یکی از  18 محیط بانی منطقه حفاظت شده البرز مرکزی

•   صلاح الدین  کَلا  نام یک مکان جمعیتی  در  دهستان " بلده کجور " بخش مرکزی شهرستان نوشهر

•  صلاح الدین کَلا  نامی زرین در تبلیغات  باشگاه  جنگل خواران  شمال 

•  صلاح الدین کَلا پیشکش سازمان جنگل ها  از میراث طبیعی ملی به  بنیاد مستضعفان برای دست مریزاد اجرای  طرح مخرب آزاد راه  تهران – شمال  و راه اندازی شعبه دیگری از زمین خواری در نوشهر !

کانون دیده بانان زمین   در پی سلسله  بازدید های خود از  جنگل های باستانی شمال در اردیبهشت و خرداد ماه   سال جاری از صلاح الدین کلا – ملاکلا –  اندرود ( انارور )- سی سنگان- تاج الدين کلا- پي کلا- علی آباد عسگرخان  و بخشی از مسیر رودخانه کجور (  نهر رودبار)  دیداری داشت . همه این مناطق  از نظر  موقعیت جغرافیایی جزو بخش  مرکزی شهرستان نوشهر  و همه جزیی از منطقه حفاظت شده البرز مرکزی  بشمار می آیند .

در این گزارش ابتدا به ویژگیهای شمشاد و ارزش های شمشادستان های هیرکانی و نیز مشاهدات کانون دیده بانان زمین  اشاره  می شود  و سپس به بخشی از تخریب های مشاهده شده در حوزه صلاح الدین کلا پرداخته می شود

IRAN-CENTRAL ALBORZ   MOUNTAIN  -  PROTECTED AREA

نقشه منطقه حفاظت شده  البرز  مرکزی ( ماخذ : اطلس مناطق حفاظت شده ایران - سازمان حفاظت محیط زیست -سال 1386)

 منطقه حفاظت شده البرز مرکزی ( شمالی )  در  نقشه های 1:500000   تدوین  نقشه :  کانون دیده بانان زمین 

IRAN-CENTRAL ALBORZ   MOUNTAIN  -  PROTECTED AREA

ویژگی های   شمشاد  خزری و ارزش های شمشادستان های  هیرکانی و مشاهدات دیده بانان زمین  

*شمشاد خزری ، شمشاد جنگلی  یا  شمشاد هیرکانی  با  نام علمی Buxus hyrcana  از گونه های پهن برگ و همیشه سبز جنگل های شمال  است که برگ هاي آن به رنگ سبز تيره و براق است. این برگ ها  سمي هستند و از اين رو مورد استفاده دام قرار نمي گيرد و هیچ بهانه ای برای متهم کردن دامداران به نابودی این درختان شگفت انگیز  وجود ندارد .

این گونه شمشاد با شمشاد ژاپنی Evonymus Japonica  ویا شمشاد ابلق Evonymus fortunei   و یا شمشاد گوشواره ایlatifolia  Evonymus که  جزو شمشاد های اصلاح شده و تزیینی هستند و در  تهران و یا سایر شهرها در پارک ها و باغچه ها مشاهده می شود،  کاملاً متفاوت است. این شمشاد های وحشی را باید از نزدیک دید، لمس کرد و در مقابل قامت کشیده و بلندشان که گاه تا 15  متر نیز میرسد سر خم کرد  تا زیبایی  تشبیه شاعرانه  شاعران  را حس کرد و آنگاه می توان تفاوت فاحش این گونه  سحر انگیز را  با شمشاد های شهری  متوجه شد و باور داشت که  تاخت زدن   این آخرین  زمرد های جنگل های خزری با  باشگاه  جنگل خواران  چه قدر ناعادلانه است و چه جفای بزرگی ست در حق یک ملت آنهم در سرزمینی خشک !

 *شمشاد هیرکانی جزو گونه های " رلیک " یا باستانی است که این صفت به عنوان یکی از شاخص های تنوع زیستی و  به تعبیری میراث جهانی است.   از سوی دیگر دارای  خصلت منحصر به بفرد یا بومی   ( آندمیک)  نیز  هست . به همین دلایل از اهمیت حفاظتی بسیار زیاد برخوردار است . در حال حاضر تنها چند  ذخیره گاه و پارک جنگلی در فهرست حفاظتی قرار دارند نظیر نمک آبرود – گرداب–خیبوس - جیسا و چشمه بلبل ( گرگان ) و چند منطقه کوچک دیگرکه متاسفانه مساحت مجموعه آنها تنها به  حدود 1000 هکتار می رسد .

* شمشاد هیرکانی در جامعه Querco Buxetum  که یک جامعه گیاهی مخصوص جلگه های خزری است قرار دارد . شمشاد در این جوامع با گونه های  افرا – توسکا – لرگ – داغداغان – راش– لیلکی – خرمندی و شب خسب  و .... همراه است .    همچنین گونه های علفی نظیر سرخس و  گرامینه  و تعدادی از گونه های خزه های خاکزی یا دار چسب بر روی شاخه های آنها رشد می کند،  البته  این ترکیب در  مناطق  مختلف شمال متفاوت است.  کانون دیده بانان زمین این گونه را در "آستارا"  با اشکوب بالایی " لرگ " Pterocarya fraxinifolia  و در  این منطقه به شکل متفاوت  با آشکوب بالایی " داغداغان Celtis AUSTRALIS و  آزاد یا ازدار  Zelkova carpinifolia   همراه با کرات(  لیلکی  ) Gleilitshia caspica  و سیاه ولیک  Crataegus melanocapa  ،  افرا campestre  Acer  و در برخی مناطق  کمی دور تر از  جلگه  همراه با راش Fagus Orientalis  مشاهده  کرد .

 در پارک جنگلی سی سنگان همراه با اشکوب بالایی " تیرهای چراغ برق "  و زیر آشکوب های  " چادر"  –"  تخت"  – " سماور"  –"  زباله " -  - " اسفالت"  و ... مشاهده شد  و شنیدیم که بزودی به آشکوب های این ذخیره گاه شمشاد  انواع وسایل شهربازی (نور – صدا – جیغ و داد  ) اضافه خواهد شد.

*شمشاد  درختی سایه پسند است و تحمل آفتاب شدید را ندارد. بنابراین جنگل شمشاد، اغلب بسیار انبوه و مرطوب است که این انبوهی را کانون دیده بانان زمین در ذخیره گاه  " اندرود"  Andarudمشاهده کرد.

به صورتیکه  حتی یک نفر به سختی می توانست از میان شاخ و برگ های آن عبور کند . این جنگل های انبوه با خزه های مرطوب زیستگاه بسیار مناسبی برای حیات انواع گونه های دیگر گیاهی و جانوری شناخته شده و ناشناخته است. این بانک ژن بسیار غنی  می تواند زمینه تحقیقات گسترده ای  را فراهم آورد.بعلاوه سطح این جنگل ها  پوشیده ازگیاه خاک ( هموس ) بسیار  بسیار  ارزشمندی است ، خاکی که طی میلیون ها سال نقش ارزنده ای در تداوم حیات در این جنگل ها ایفا کرده است و در ایجاد اکوسیستمی که از دوران سوم زمین شناسی پایدار مانده است ،جایگاه مهمی داشته است . ولی متاسفانه  نه این جنگل ها و نه خاک آن  کوچکترین  بهایی در محاسبات دولت در تغییر کاربری ها ندارد به گونه ای که  به راحتی کوبیده ، تخریب شده و هر روز به انواع مختلف قربانی توسعه های بی سرانجام می شود از جاده کشی گرفته تا ویلاسازی تا اجرای طرح های گردشگری مخرب  و تا ....

جنگل های باستانی هیرکانی -     منطقه حفاظت شده البرز مرکزی( استان مازندران- شهرستان نوشهر - بخش مرکزی  )  

IRAN Ancient Hyrcanian Forest -Central  Alborz-Protected area 

تصویری از ذخیره گاه شمشاد  " اندرود"Andarud - شمشادBuxus hyrcana همراه با " داغداغان " Celtis AUSTRALISو پسکرانه ارتفاعات جنگلی  کجور

 عکس از نسرین دخت خطیبی  - اردیبهشت  1387

 

جنگل های باستانی هیرکانی -     منطقه حفاظت شده البرز مرکزی( استان مازندران- شهرستان نوشهر - بخش مرکزی  )  

IRAN Ancient Hyrcanian Forest -Central  Alborz-Protected area 

 عکس از نسرین دخت خطیبی  - اردیبهشت  1387

*بلندي این شمشاد  های هیرکانی گاه تا 15  متر  نیز می رسد  ولی ما در جنگل های این منطقه شمشاد هایی با بلندی بیش از 15 متر نیز مشاهده کردیم .  

* رشد شمشاد های جنگلی  بسیار کند و یه سالی یک میلیمتر  می رسد  . کانون دیده بانان زمین  در این منطقه شمشاد هایی را اندازه گرفت که  محیط دور درخت  آن 60 و حتی در یک نمونه 75 سانتیمتر بود( معادل 23/85 سانت قطر )  که نشانگر آن است  که قرنها از زندگی آنها می گذرد .

 * چوب  شمشاد به دلیل سخت بودن و دیگر ویژگیها ی آن بسیار گران قیمت است به گونه ای که برای هر یک شاخه آن که در گل فروشی ها یافت شود ، جریمه ای  معادل 60 (شصت ) هزار تومان تعیین شده است. اما جای تعجب و تاسف آنجاست که جنگل های صلاح الدین کلا را آتش می زنند و  شمشاد ها ی با ارزش آن را می سوزاند تا اراضی خالی از درخت را مورد معامله و سوداگری قرار دهند.

 جنگل های باستانی هیرکانی -     منطقه حفاظت شده البرز مرکزی( استان مازندران- شهرستان نوشهر - بخش مرکزی  )  

Buxus hyrcana-IRAN Ancient Hyrcanian Forest-Central  Alborz-Protected area

 عکس از نسرین دخت خطیبی  - اردیبهشت  1387

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: